Dziedziczenie testamentowe a ustawowe. Jakie są różnice?

Dziedziczenie testamentowe i ustawowe są dwoma różnymi sposobami przekazywania majątku zmarłego na jego spadkobierców. Choć obie formy mają swoje zalety, istnieją między nimi istotne różnice, które warto zrozumieć, aby móc dokonać świadomego wyboru. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej tym dwóm rodzajom dziedziczenia oraz ich konsekwencjom dla spadkodawcy i spadkobierców.

Dziedziczenie testamentowe – kiedy i jak?

Dziedziczenie testamentowe polega na przekazaniu majątku zmarłego na podstawie ostatniej woli, czyli testamentu. Testament to dokument sporządzony przez spadkodawcę, w którym określa on, kto ma dziedziczyć jego majątek po śmierci. Dzięki temu spadkodawca ma większą kontrolę nad tym, kto otrzyma jego dobra i w jakich proporcjach. Testament musi być sporządzony zgodnie z przepisami prawa, a jego ważność może być podważona tylko w ściśle określonych przypadkach, takich jak np. brak zdolności do czynności prawnych spadkodawcy w chwili sporządzenia testamentu.

Mimo że testamentowe dziedziczenie w Katowicach daje spadkodawcy większą swobodę w rozporządzeniu swoim majątkiem, istnieją pewne ograniczenia, których nie można pominąć. Przede wszystkim spadkodawca nie może pozbawić swoich zstępnych (dzieci, wnuki) prawa do zachowku, czyli minimalnej części majątku, która przysługuje im z mocy ustawy. Warto również pamiętać, że testament może być zaskarżony przez osoby, które czują się pokrzywdzone jego treścią. Proces sądowy może opóźnić podział majątku i generować dodatkowe koszty dla spadkobierców.

Dziedziczenie ustawowe – kiedy zachodzi?

Dziedziczenie ustawowe ma miejsce wówczas, gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie ważnego testamentu. W takiej sytuacji majątek dzielony jest między spadkobierców zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. Ustawa określa kolejność dziedziczenia oraz proporcje, w jakich majątek ma być podzielony między poszczególnych spadkobierców. Dziedziczenie ustawowe obejmuje najbliższych krewnych zmarłego, a w przypadku braku takich osób Skarb Państwa.

W dziedziczeniu ustawowym wyróżnia się kilka grup spadkowych, które mają pierwszeństwo przed innymi. W pierwszej kolejności dziedziczą zstępni zmarłego oraz małżonek, którzy otrzymują majątek w równych częściach. Jeśli zmarły nie miał zstępnych ani małżonka, majątek przypada jego rodzicom, rodzeństwu oraz ich zstępnym. W przypadku braku takich osób, dziedziczą dziadkowie i ich zstępni. Dopiero gdy nie ma żadnych krewnych, majątek przypada Skarbowi Państwa.