Etapy postępowania karnego

Postępowaniem karnym nazywamy wszystkie czynności związane z wyjaśnieniem zdarzenia, które z uwagi na swój charakter nosi znamiona przestępstwa. Czasami złożoność sprawy powoduje, że dotarcie do prawdy jest bardzo trudne i wymaga zaangażowania różnych służb. Dlatego przebieg postępowania karnego został podzielony na etapy, które mają ułatwić i przyśpieszyć to zadanie. Przyjrzyjmy się zatem bliżej poszczególnym etapom postępowania karnego.

Kiedy rozpoczyna się postępowanie karne?

Aby postępowanie karne zostało rozpoczęte, muszą zaistnieć okoliczności świadczące o wystąpieniu czynu o charakterze przestępczym. Informacje o takich zdarzeniach trafiają do odpowiednich organów różnymi kanałami. Najczęściej mamy do czynienia z zawiadomieniem o możliwości popełnienia przestępstwa. W tym miejscu warto zauważyć, że każda osoba posiadająca wiedzę o ewentualnym przestępstwie ma obywatelski obowiązek zawiadomienia o tym fakcie policji lub prokuratury. Inną możliwą drogą do wszczęcia postępowania są doniesienia medialne w artykułach prasowych bądź programach telewizyjnych i audycjach radiowych. O dalszych krokach, jakie powinny podjąć służby, opowiada ekspert z Kancelarii Adwokackiej Adwokat Agaty Morawskiej, która świadczy usługi prawne na terenie Gdańska, Gdyni i Sopotu:

- Z chwilą otrzymania zawiadomienia o przestępstwie organ, który je otrzymał, jest zobowiązany do wydania postanowienia o wszczęciu postępowania przygotowawczego, które jest pierwszym etapem całego postępowania karnego. Organ ten może także odmówić wszczęcia postępowania i zakończyć sprawę nie nadając jej dalszego biegu. Jeśli tak się nie stanie, to organy ścigania podejmują dalsze czynności. Najpierw prowadzą postępowanie w sprawie, czyli próbują ustalić, czy w ogóle mamy do czynienia z działaniem prawnie zabronionym, a jeśli tak, to  kto jest jego sprawcą. Gdy zbiorą dowody przeciwko konkretnej osobie lub osobom następuje wydanie postanowienia o przedstawieniu zarzutów i skierowanie aktu oskarżenia do sądu. Na tym kończy się etap postępowania przygotowawczego i zaczyna postępowanie główne przed sądem. To w nim prokurator musi udowodnić oskarżonemu winę. Z kolei rolą adwokata jest obrona oskarżonego i przekonanie sądu o niewinności swojego klienta.

Dlaczego w postępowaniu karnym warto być reprezentowanym przez adwokata?

W toku postępowania sądowego sąd musi na podstawie dowodów przedstawionych przez oskarżyciela i obrońcę ustalić prawdę i wydać adekwatny do niej wyrok. Oskarżony nie musi korzystać z usług adwokata i może samodzielnie próbować obalić argumenty zawarte w akcie oskarżenia. Jednak takie postępowanie wymaga posiadania dużej wiedzy oraz doświadczenia w zakresie prawa i to nie tylko karnego. Dlatego też przeważająca liczba osób zasiadających na ławie oskarżonych jest reprezentowana przez adwokata, co więcej wskazane jest, aby reprezentacja ta odbywała się już na etapie prowadzenia przez organy ścigania postępowania przygotowawczego. Tym bardziej że sam ustawodawca dopuszcza taką możliwość. Udział obrońcy w postępowaniu przygotowawczym może mieć kluczowe znaczenie dla przebiegu rozprawy głównej, a tym samym również wyroku.