Podstawowe zasady dziedziczenia w świetle prawa polskiego

Spadek to nic innego jak prawa i obowiązki majątkowe spadkodawcy, które przechodzą na wskazane osoby, czyli spadkobierców. Są to m.in. prawa o charakterze majątkowym lub cywilnoprawnym. Gdy spadkodawca umiera, to naturalnym następstwem jego śmierci w świetle prawa jest rozdysponowanie jego dobytku. Jakie są zasady dziedziczenia w świetle prawa polskiego? Co warto wiedzieć o prawie spadkowym? Odpowiadamy!

Dwie drogi dziedziczenia – na podstawie testamentu bądź na podstawie ustawy

Polskie prawo dopuszcza dwa sposoby dziedziczenia spadku, czyli dziedziczenie testamentowe oraz dziedziczenie ustawowe. Z dziedziczeniem testamentowym mamy do czynienia, gdy spadkodawca przed śmiercią sporządził prawomocny testament, w którym powołał określoną osobę bądź osoby do dziedziczenia, w całości lub w części. Dziedziczenie ustawowe natomiast ma miejsce, gdy osoba zmarła nie powołała skutecznie spadkobiercy lub w przypadku, gdy spadkobierca odrzucił spadek bądź zrzekł się dziedziczenia. Jak dodaje specjalista z Kancelarii Radcy Prawnego Bednarski w Szczecinie, zgodnie z art. 926 Kodeksu cywilnego dziedziczenie testamentowe ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym.

Kto dziedziczy spadek w ramach dziedziczenia ustawowego?

Krąg spadkobierców, czyli grono osób, które w myśl ustawy dziedziczą spadek po osobie zmarłej, jest szeroki. W pierwszej kolejności spadkobiercami jest najbliższa rodzina, czyli małżonek i dzieci. Dziedziczą oni majątek po zmarłym w równych częściach. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy spadkodawca był osobą bezdzietną – wówczas zamiast dzieci majątek dziedziczą rodzice zmarłego. W dalszej kolejności do dziedziczenia spadku jest rodzeństwo spadkodawcy, jego dziadkowe oraz dalsi członkowie rodziny w przypadku braku małżonka bądź członków rodziny najbliższej. Dziedziczenie odbywa się na drodze stwierdzenia nabycia spadku.

Co można odziedziczyć w ramach spadku?

W ramach spadku otrzymuje się prawa i obowiązki pochodzące z umów o charakterze cywilnoprawnym, wynikające np. z umowy najmu, dzierżawy czy pożyczki. Spadkobierca może otrzymać także nieruchomości oraz ruchomości stanowiące majątek zmarłego, ale też odziedziczyć po zmarłym długi, które następnie będzie musiał spłacić. Co więcej, w ramach dziedziczenia można otrzymać prawa i obowiązki uwarunkowane bezpośrednio ekonomicznym interesem spadkodawcy, prawa i obowiązki wynikające ze stosunków rodzinnych (np. obowiązek alimentacyjny). Do spadku nie należą jednak prawa do świadczeń, takich jak np. świadczenie emerytalne, renta zdrowotna czy świadczenie alimentacyjne.