Tajemnica zawodowa i jej rola w zawodzie adwokata

Tajemnica adwokacka to podstawowy obowiązek wpisany w zawód prawnika o tej specjalizacji. Jest to zarazem fundament prawidłowo funkcjonującej relacji między nim a klientem, który obdarza go zaufaniem i ufa jego kompetencjom. Co ważne, ta cecha etyczna opisywana jest i regulowana za pomocą przepisów prawa oraz kodeksów zawodowych. Czym dokładnie jest tajemnica zawodowa adwokata i do czego się ona odnosi?  

Tajemnica adwokacka – co mówią o tym przepisy?

Tajemnica adwokacka została uregulowana w takich aktach i dokumentach jak:

• Prawo o adwokaturze (konkretnie w Art. 6),
• Kodeks Etyki Adwokackiej (a ściślej mówiąc, w Art. 19),
• Zabiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu.

W pewnym sensie zapisy odnoszące się do tajemnicy zawodowej adwokata znajdują się także w wybranych fragmentach Kodeksu postępowania cywilnego i Kodeksu postępowania karnego – wynika to bowiem ze specyfiki pracy adwokata, który musi sprawować pieczę nad prawidłowym przebiegiem czynności procesowych po swojej stronie – tłumaczy ekspert z kancelarii adwokackiej Pawła Świetlickiego.

Co dokładnie mówią wspomniane wyżej dokumenty legislacyjne i zawodowe? Objaśniają, że adwokat ma obowiązek zachować w tajemnicy wszystko to, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej. W szczególności dotyczy to takich kwestii jak:

• dokumenty i innego typu materiały,
• akta sprawy,
• wiadomości i notatki dotyczące sprawy uzyskane od klienta oraz od innych osób,
• źródła finansowania, z których klient opłaca honorarium adwokata.

Co ważne, obowiązek dochowania tajemnicy spoczywa zarówno na czynnych zawodowo adwokatach, jak i na aplikantach adwokackich.

Czemu ma służyć tajemnica adwokacka?

Tajemnica obowiązująca adwokatów ma trzy zasadnicze cele. Po pierwsze buduje ona ważną relację na linii prawnik – klient. Po drugie stanowi ona gwarancję ochrony praw przyznanych stronom procesu sądowego. Po trzecie wreszcie, ma ona chronić interes publiczny.

Trzeba bowiem zdawać sobie sprawę z tego, że w każdym przypadku usługi pomocy prawnej wiążą ze sobą prawników, instytucje wymierzające sprawiedliwość, strony sporu oraz –
w pośrednim lub bezpośrednim sensie – państwo, w ramach którego odbywa się egzekwowanie przepisów.

Tak skomplikowana zależność potencjalnie może tworzyć wiele niejasności. Tajemnica adwokacka jest zatem jednym z „instrumentów” mającym zapobiegać mechanizmom nieprawidłowości, a nawet korupcji.

Jaki jest charakter tajemnicy zawodowej w przypadku adwokata?

Tajemnica zawodowa u adwokatów jest nieograniczona czasowo. Oznacza to, że nawet gdy ustanie już stosunek łączący adwokata z klientem (np. minie kilka lat od zakończenia sprawy sądowej), to obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej obejmującej uzyskane informacje nie wygaśnie. Nie stanie się to nawet na wniosek samego klienta.

Ponadto warto wiedzieć, że tajemnica adwokacka ma charakter bezwzględny i nieprzemijający. Obowiązuje więc zawsze, w każdym przypadku, niezależnie od tego, jakie informacje zostaną ujawnione na linii adwokat – klient.